FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI PENGUASAAN PENGETAHUAN ISI KANDUNGAN(PIK) BIDANG JAWI DALAM KALANGAN GURU PENDIDIKAN ISLAM [FACTORS THAT INFLUENCE THE MASTERY OF KNOWLEDGE IN JAWI FIELD AMONG ISLAMIC EDUCATION TEACHERS]
Keywords:
Pengetahuan isi kandungan (PIK), Jawi, penguasaan, Guru Pendidikan Islam , faktor, Content knowledge (PIK), Jawi, mastery, Islamic Education Teacher, Content knowledge (PIK), Jawi, mastery, Islamic Education Teacher, factorsAbstract
Abstrak: Pendidikan Islam adalah salah satu mata pelajaran yang sangat penting dalam sistem Pendidikan Malaysia. Salah satu bidang yang terdapat dalam mata pelajaran Pendidikan Islam ialah Jawi. Antara faktor keberkesanan pengajaran dan pembelajaran (PdP) dalam bidang Jawi ialah penguasaan guru terhadap pengetahuan isi kandungan (PIK) ataupun content knowledge. PIK adalah asas yang pertama dalam model Pengetahuan Pedagogi Isi Kandungan (PPIK) yang dipelopori oleh Shulman. Bagi bidang jawi , segala kemahiran, kaedah dan hukum ejaan Jawi yang terdapat dalam Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran (DSKP) mestilah berdasarkan Pedoman Ejaan Jawi yang Disempurnakan ( PEJYD). Oleh itu , objektif kertas konsep ini ialah adalah untuk mengkaji tahap penguasaan Guru Pendidikan Islam (GPI) dalam bidang Jawi dan mengenalpasti apakah faktor-faktor yang mempengaruhi penguasaan pengetahuan isi kandungan (content knowledge ) Jawi dalam kalangan Guru Pendidikan Islam (GPI). Metodologi yang digunakan ialah kajian kepustakaan dan analisis dokumen. Rujukan dari jurnal-jurnal ilmiah, laporan kajian, buku-buku serta tesis yang berkaitan digunakan bagi mengumpul maklumat. Hasil kajian menunjukkan terdapat kelemahan GPI dalam pengetahuan isi kandungan (PIK) terutamanya berkaitan dengan ejaan Jawi. Faktor-faktor yang menjurus kepada kelemahan PIK bidang Jawi dalam kalangan GPI ialah faktor demografi, latihan dan sistem ejaan Jawi. Kesimpulannya semua pihak terutamanya GPI harus mempertingkatkan ilmu pengetahuan berkaitan dengan PIK khususnya ejaan Jawi. Ini bagi memastikan PdP berkesan dan seterusnya meningkatkan kefahaman murid dalam bidang Jawi. Semoga dengan usaha ini, tulisan jawi akan terus disemarakkan.
Abstract: Islamic education is one of the most important subjects in the Malaysian Education system. One of the areas in Islamic Education is Jawi. Among the factors that are effective in teaching and learning (PdP) in Jawi field are the mastery of teachers towards the knowledge of content (PIK) or content knowledge. PIK is the first foundation in theContent Pedagogical Knowledge (PPIK) model pioneered by Shulman. For jawi field, all skills, methods and spelling laws of Jawi contained in the Standard Document curriculum and Assessment (DSKP) must be based on the Completed Jawi Spelling Guidelines (PEJYD). Therefore, the objective of this concept paper is to study the level of mastery of Islamic Education Teachers (GPI) in jawi field and identify what are the factors that influence the mastery of jawi content knowledge among Islamic Education Teachers (GPI). The methodology used is the study of the extinction and analysis of documents. References from scientific journals, study reports, books and related thesis are used to gather information. The results showed that there are weaknesses in GPI in the knowledge of the content (PIK) especially in relation to the spelling of Jawi. Factors that lead to the weakness of Jawi PIK among GPI are demographic factors, latihan and Jawi spelling system. In conclusion, all parties especially GPI should improve knowledge related to PIK especially the spelling of Jawi. This is to ensure that pdp is effective and thus increases the understanding of students in jawi field. Hopefully with this effort, Jawi writing will continue to be disintested.
References
Ab Halim Tamuri, Muhamad Faiz Ismail & Kamarul Azmi Jasmi. 2012. Komponen asas untuk latihan guru Pendidikan Islam. Global Journal At-Thaqafah 2(2). 53-63.
Abd Ghafar Mahmud. 2011. Pendidikan Islam: Harapan dan Masa Depan. Dlm. Kongres Pendidikan Islam Kebangsaan. Kuala Lumpur 4-7 Disember 2011.
Abd. Shukor Shaari & Noran Fauziah Yaakub. 2016. Pengetahuan guru Bahasa Melayu tentang isi kandungan mata pelajaran dan pedagoginya. Jurnal Bahasa 161-177.
Abdullah, B., & Ali, A. R. B. 2017. An Analysis of Errors in Jawi Writing : An Overview of the Mastery in Writing Jawi for j-QAF Trainee Teachers. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences 7(8): 314-324
Abudin Nata. 2016. Pendidikan Dalam Perspektif al-Quran. Jakarta :PT. Karisma Putra Utama.
Akmariah Mamat & Sofiah Ismail. 2010. Kaedah pengajaran dan pembelajaran guru pemulihan Jawi di Malaysia. Dlm. Proceedings of The 4th International Conference UPI & UPSI. Bandung, 8-10 November 2010, hal. 321-329.
Al-Abrasyi, Mohd. Atiyyah. 1974. Dasar-dasar pokok pendidikan Islam. Jakarta: Bulan Bintang.
Al-Nahlawi, ‘Abd Rahman. 1983. Usul altarbiyyah al-islamiyyah wa asalibiha fi al-bait wa al-madrasah wa al-mujtama’. Bayrut: Dar al-Fikr.
Asmawati Suhid. 2011. Program j-Qaf: Cabaran Kini, Harapan dan Masa Depan. Dlm. Kongres Pendidikan Islam Kebangsaan. Kuala Lumpur, 4-7 Disember 2011.
Asyraf Ridwan Ali & Berhanundin Abdullah. 2015. Falsafah Pendidikan Jawi dalam memperkasakan tamadun Islam di Malaysia. Dlm. Proceedings of ICIC2015-International Conference on Empowering Islamic Civilization in the 21st Century. Malaysia, 6-7 September 2015, hal. 574-585
Asyraf Ridwan Ali, Berhanundin Abdullah & Norfadzilah Rashid. 2018. An Error Analysis Approach in Indentifying the Patterns of Mistakes in Jawi Spelling. International Journal of Academic Research in Business & Social Sciences 8(11):1222-1231. .
Awang Mohamad Amin. 1989. Tulisan Jawi ke arah penggunaan yang lebih meluas dan berkesan. Jurnal Dewan Bahasa 33(12), 937-941.
Berhanundin Abdullah & Asyraf Ridwan. 2017. An Analysis of errors in jawi Writing : An Overview of the Mastery in Writing Jawi for j-QAF Trainee Teachers. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences 7(8):314-324.
Berliner, d. c. 2005. The inner imposibility of testing for teacher quality. Jounal of Teacher Education 56: 205-213.
Bhasah Abu Bakar, Mohd Nafiruddin Mad Siadid & Abdul Jadid Suwairi. 2012. Persepsi pelajar terhadap keberkesanan program j-QAF dalam kalangan pelajar tingkatan Satu kajian kes. Seminar Kebangsaan Majlis Dekan Pendidikan IPTA 2012. Johor Bahru.
Che Wan Shamsul Bahri Che Wan Ahmad. 2014. Tulisan Jawi dan cabarannya dalam mendepani zaman. Diambil pada 7 Mac 2014. daripada http://noorsyams.blogspot.com/2014/03/tulisan-jawi-dan-cabarannya-dalam.html
Dewan Bahasa dan Pustaka. 2015. Kamus Dewan Edisi Keempat. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Dewan Bahasa dan Pustaka. 2016. Daftar Kata Bahasa Melayu Rumi-Sebutan-Jawi,Edisi Kedua. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Dewan Bahasa dan Pustaka. 2020. Pedoman Umum Ejaan Jawi Bahasa Melayu Dewan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Faisal @ Ahmad Faisal Abd Hamid & Niswa @ Noralina Abdullah. 2009. Penguasaan tulisan Jawi di kalangan mahawiswa Pengajian Islam: kajian di Institut Pengajian Tinggi Awam (IPTA) Tempatan. Jurnal Al-Tamaddun (4):145-156.
Hairul Aysa Abdul Halim Shitiq & Rohana Mahmud. 2010. Using an edutainment approach of a snake and ladder game for teaching Jawi script. In. International Conference on Education & Management Technology, hal. 228-231.
Haji Azman bin Haji Ahmad. 2014. Kaedah Pembelajaran Jawi Peringkat Asas. Kuala Lumpur : Perpustakaan Negara Malaysia.
Hamdan Abdul Rahman. 2003. Imbasan Sejarah Pemerkasaan dan Peminggiran Tulisan Jawi. Majalah Pelita Bahasa, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Hamdan Abdul Rahman. 2016. Panduan Menulis dan Mengeja Jawi, Edisi Kedua. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur.
Hashim Musa & Adi Yasran Abdul Aziz. 2009. Pemerkasaan kembali tulisan Jawi. Jurnal Aswara 4(1): 159-176.
Hazlan Atan. 2019. Tahap Pengetahuan Pedagogi Isi Kandungan (PPIK) Guru Mengajar Jawi Sekolah Rendah Daerah Klang. Tesis Sarjana: Universiti Kebangsaan Malaysia.
Kamarulnizam Sani, Zetty Nurzuliana Rasheed, Norziah Othman & Hamdi Ishak. 2021. Kompetensi Pengetahuan Guru Pendidikan Islam Sekolah Rendah Agama Integrasi Negeri Selangor. Malaysian Journal For Islamic Studies 5(1): 1-13.
Kang Kyoung Seouk. 1990. Perkembangan tulisan Jawi dalam masyarakat Melayu. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Kementerian Pendidikan Malaysia. 2003. Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.5/2003: Pelaksanaan Kurikulum Semakan Pendidikan Islam dan Bahasa Arab.Kuala Lumpur.
Kementerian Pendidikan Malaysia. 2015. Kurikulum Standard Sekolah Rendah Pendidikan Islam:Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran Tahun 6. Putrajaya: Bahagian Pembangunan Kurikulum.
Kementerian Pendidikan Malaysia. 2015. Kurikulum Standard Sekolah Rendah Pendidikan Islam:Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran Tahun 1. Putrajaya: Bahagian Pembangunan Kurikulum.
Kementerian Pendidikan Malaysia. 2016. Kurikulum Standard Sekolah Rendah Pendidikan Islam:Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran Tahun 2. Putrajaya: Bahagian Pembangunan Kurikulum.
Kementerian Pendidikan Malaysia. 2017. Kurikulum Standard Sekolah Rendah Pendidikan Islam:Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran Tahun 3. Putrajaya: Bahagian Pembangunan Kurikulum.
Kementerian Pendidikan Malaysia. 2018. Kurikulum Standard Sekolah Rendah Pendidikan Islam:Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran Tahun 4. Putrajaya: Bahagian Pembangunan Kurikulum.
Kementerian Pendidikan Malaysia. 2019. Kurikulum Standard Sekolah Rendah Pendidikan Islam:Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran Tahun 5. Putrajaya: Bahagian Pembangunan Kurikulum.
Kleickmann, T., Richter, D., Kunter, M., Elsner, J., Besser, M. et al. 2013. Teachers’ content knowledge and pedagogical content knowledge: The role of structural differences in teacher education. Journal of Teacher Education 64(1): 90-106.
Maidin, Pisol & Ahmad, Thuraya. 2015. Kemahiran Kejuruteraan Perahu Melayu: Keahlian Jurubinanya Berdasarkan Teori Malakah Ibnu Khaldun. Journal of Contemporary Islamic Studies 1: 97-113.
Mohd Mokhtar Shafii. 2015. Pelaksanaan tulisan Jawi dalam sistem pendidikan Malaysia . Jurnal Pendidikan Islam 9(2): 21-28.
Mohd Musnizam Jaafar @ Mustapha, Ab. Halim Tamuri & Rohizan Ya. 2012. Konsep Berilmu di Kalangan Guru Pendidikan Islam Satu Keperluan dalam Membangunkan Modal Insan. Dlm. Seminar Antarabangsa Perguruan dan Pendidikan Islam [SEAPPI2012]. Johor Bahru 8-9 Mach 2012, hal. 288-303
Mohd. Alwee Yusoff. 2005. Perkembangan tulisan Jawi dan aplikasinya dalam masyarakat Islam di Malaysia. Jurnal Usuluddin 21: 23-38.
Muhammad Haiy Rosman & Mohd Isa Hamzah. 2021. Hubungan penguasaan Jawi dengan proses pengajaran guru di sekolah rendah. Jurnal Penyelidikan Sains Sosial (JOSSR), 4(10): 81-90.
Musbikhin. 2019. Kompetensi Pendidik Dalam Berbagai Perspektif. Jurnal Ummu Qura 13 1: 22.
Naquiah & Jimaain . 2017. Jawi Teaching Practice of Islamic Studies teachers in Jasin district primary school, Malacca : A pilot study. Man in India 97(12): 91-99.
Naquiah & Jimaain. 2018. Penguasaan Pengetahuan Kandungan (content knowledge): pemangkin keterampilan pedagogi Jawi berkesan abad ke-21. Jurnal Teknikal & Sains Sosial 8(1): 44-59.
Nazimah Mohamad @ Mohd Noor. 2013. Penggunaan modul pembelajaran kemahiran Jawi. Tesis Sarjana Tidak Diterbitkan: Universiti Teknologi Malaysia.
Nik Rosila Nik Yaacob. 2007. Penguasaan Jawi dan hubungannya dengan minat pencapaian pelajar dalam Pendidikan Islam. Jurnal Pendidik dan Pendidikan Islam 22: 161-172.
Nik Rusila Nik Yaacob. 2007. Penguasaan Jawi dan hubungannya dengan pencapaian dan minat pelajar dalam pendidikan Islam. Tesis Sarjana Pendidikan Islam:Universiti Malaya.
Noor Asmina Mohd Rashid, Shaharuddin Md Salleh & Norah Md Noor. 2019. Development of Jawi Spelling Skills Applications, ‘Oh Jawiku’. Journal of Interactive Mobile Technologies (iJIM)13(7): 80–89.
Noor Azli Mohamed Masrop. 2014. Pembelajaran berasaskan permainan digital (PBPD) bagi Pendidikan Literasi Jawi Berasaskan Model Motivasi. Tesis Doktor Falsafah. Universiti Kebangsaan Malaysia.
Noornajihan Jaafar & Ab. Halim Tamuri. 2015. Perbezaan kualiti guru Pendidikan Islam sekolah menengah kebangsaan berdasarkan jantina, lokasi sekolah dan kekerapan menyertai latihan dalam perkhidmatan. The Online Journal of Islamic Education, 3(2):1-13.
Norhazliana Mohd Hassan Abdullah, Saedah Siraj, Zaharah Hussin & Norlidah Alias. 2010. Isu kritikal penggunaan tulisan Jawi dalam pelaksanaan kurikulum Pendidikan Islam peringkat sekolah menengah: Pandangan pakar. Jurnal Pendidikan 30: 63-84.
Norizan Mat Diah & Nor Azan Mat Zin. 2013. Kaedah pengajaran dan pembelajaran asas Jawi bagi kanak-kanak prasekolah. ESTEEM Academic Journal 9(2): 28-38.
Nur Syamira Abd Wahab, Maimun Aqsha Abdin Lubis & Aisyah Sjahrony. 2016. Aplikasi permainan bahasa bermultimedia ke arah memacu peningkatan kefahaman al-Quran dan Jawi. Asean Comparative Education Research Journal on Islam and Civilization. 1(1):1-12.
Pekeliling Perkhidmatan Kementerian Pendidikan Malaysia Bilangan 1 Tahun 2021: Dasar Latihan Sumber Manusia Kementerian Pendidikan Malaysia.
Shulman, L.S. 1986. Paradigms and research programs in the study of teaching : Acontemporary perspective. Handbook Of Research On Teaching. New York: Macmillan.
Shulman, L.S. 1987. Knowledge and teaching: Foundations of the new reform. Harvard Education Review 56(1): 1-22.
Siti Salwa Ab. Manap, Rasidayanty Saion, Zainordin Rais & Jamil Abd Baser. 2014. Pengajaran Guru Opsyen dan Bukan Opsyen Kemahiran Hidup Bersepadu Sekolah Rendah di Batu Pahat. Tesis Sarjana: Universiti Teknologi Malaysia.
Suyanto & Asep Jihad. 2016. Menjadi Pendidik Profesional. Jakarta : Erlangga.
Wan Hanisah Meor Abd Aziz & Mohd Aderi Che Noh. Penggunaan Kaedah Mnemonik Berbantukan Multimedia dalam Pengajaran dan Pembelajaran Tajwid. Dlm. Prosiding Seminar Wacana Pendidikan Islam Peringkat Kebangsaan Siri Ke-11. Kuala Lumpur, 15-16 November 2016.
Zarima, Nik Mohd Rahimi, Fatimah, Mohd Hilmi & Saipolbarin. 2016. Pengetahuan pedagogi Isi kandungan (PPIK) Guru Bahasa Arab sebutan konsonan Arab: Kajian kes di sekolah rendah. Journal of Global and Social Entrepreneurship(GBSE) 2(5):122-138.
Zelzy Shahar al-Johary & Muhammad Suhaimi Taat. 2019. Hubungan penguasaan Jawi dan kurikulum dengan proses pengajaran dalam kalangan guru sekolah rendah di negara Brunei Darussalam. Borneo International Journal of Education 1: 91-100.
