KEHUJAHAN (HUJIYYAT) KE ATAS PELAKSANAAN ISTIBDAL MENGIKUT MAZHAB FIQH DAN PELAKSANAANYA DI MALAYSIA [ARGUMENTS (HUJIYYAT) OF ISTIBDAL IMPLEMENTATION ACCORDING TO ISLAMIC JURISPRUDENCE SECTS AND ITS APPLICATION IN MALAYSIA

Abstract

Abstrak: Istibdal merupakan salah satu kaedah untuk memanfaatkan semula harta wakaf yang tidak lagi mempunyai manfaat, rosak atau musnah. Majoriti para ulama dalam mazhab fiqh membolehkan pelaksanaan istibdal ke atas harta wakaf dengan mengikut syarat yang ditetapkan. Namun terdapat juga para ulama yang tidak membenarkan pelaksanaan ini. Terdapat beberapa keputusan fatwa di Terengganu berhujjah dengan mengikut pandangan yang tidak membenarkan. Oleh yang demikian, artikal ini cuba mengetengahkan kedudukan kehujahan (hujiyyat) terhadap pelaksanaan istibdal mengikut empat mazhab fiqh, iaitu mazhab Syafie, Maliki, Hanbali dan Hanafi. Kajian ini menggunakan kaedah kajian kualitatif dengan menerokai kitab turath mengikut topik perbahasan istibdal dan pendekatan hujiyyat yang dipegang oleh mazhab fiqh. Data yang diperoleh dianalisis secara analisis kandungan. Empat mazhab fiqh didapati berpegang kepada pendekatan hujiyyat yang berbeza, iaitu sama ada menggunakan hujiyyat istiṣḥāb, darurah atau maṣlaḥah.

Abstract: Istibdal is one of the methods to regain benefit from waqf properties which are already unbeneficial, damaged or destroyed. Majority of scholars in Islamic jurisprudence sects allow istibdal implementation to waqf properties by following prescribed conditions. However, there are also several scholars who disallow this implementation. There are several fatwa decisions in Terengganu arguing by following the disallowing view. Therefore, this article aims to highlight the position of arguments (hujiyyat) regarding istibdal implementation according to four Islamic jurisprudence sects, which are Syafie, Maliki, Hanbali and Hanafi sect. This study employed qualitative research method by exploring turath books based on istibdal debate topic and argument approach in Islamic jurisprudence sects. Data obtained were analysed through content analysis. Four Islamic jurisprudence sects were found to hold on different argument approach, which are either argument of istiṣḥāb, darurah or maṣlaḥah.